محصولات ضد عفونی

این روز ها و با وجود اپیدمی جهان گیر کرونا، یکی از معمول ترین کالاهای موجود در هر فروشگاه و مغازه ای، الکل و محلول های ضد عفونی کننده ی مبتنی بر آن است.

در واقع شیوع این اپیدمی باعث شد تا درخواست ها برای خرید و مصرف الکل در تمام کشور های جهان تا حد زیادی بالا برود و "الکل" به یک کالای مصرفی در سبد روزانه ی خانوار ها تبدیل شود.

با این وجود اغلب مردم هنوز "الکل" را نشناخته اند و نسبت به خواص و ویژگی های آن آگاهی ندارند و نمی دانند که استفاده ی نادرست از آن چه عوارض و خطراتی می تواند به همراه داشته باشد.

برای اثبات این حرف کافی است که نگاهی به آمار فوت شدگان و مسمومیت های ناشی از استفاده ی نا صحیح از الکل در شهر های مختلف ایران بیندازیم. این مقاله در صدد است تا به طور خلاصه و جامع، "الکل" را تعریف، و مشخصه های آن را شرح دهد. با ما همراه باشید.

"الکل" یکی از مواد آلی موجود در طبیعت است و در علم شیمی، به ترکیباتی گفته می شود که در آن ها هیدروکس های دارای "کربن یک آلکیل" وجود داشته باشد.

این خاصیت شیمیایی، در طیف گسترده ای از ترکیبات وجود دارد و به همین دلیل هم مواد مختلفی از جمله "سوخت های مایع اتانولی" و "شراب تخمیر شده"، انواع مختلفی از ترکیبات الکلی به حساب می آیند.

"اتانول" یک نوع الکل است؛ هرچند که واژه های الکل و اتانول اغلب به جای یکدیگر مورد استفاده قرار میگیرند. اتانول خالص، مایعی بیرنگ، شفاف و فرار است که به طور طبیعی از تخمیر انواع شکر ها بدست می آید.

این ماده دارای خلوص های مختلفی نیز می باشد که "الکل 90 درصد" و "الکل 70 درصد" دو نمونه از خلوص های کاربردی و تجاری آن به شمار می رود.

زمان دقیق و مشخصی را برای تاریخ بهره برداری از الکل نمی توان در نظر گرفت؛ باستان شناسان بر این باورند که احتمالا مردم تمدن های اطراف بین النهرین در هزاره های پیش از میلاد، نوعی از الکل را بدون اینکه آن را بشناسند تقطیر می کرده و به دست می آورده اند.

می توان گفت که الکل ماده ای است که در هر نقطه ای از جهان، به شکل های متفاوت و البته با قاعده ی یکسانی (که همان تخمیر شکر است) به دست می آمده است. "زکریای رازی"، فیلسوف، پزشک و شیمی دان ایرانی، اولین کسی بود که در سده ی دهم میلادی، ترکیب شیمیایی این ماده را کشف و شناسایی کرد.

همانطور که گفته شد، "الکل" در انواع مختلفی وجود دارد و البته کاربرد های بسیار متفاوتی را هم می توان برای آن در نظر گرفت. کاربرد هایی مثل استفاده به عنوان سوخت و یا نوشیدنی!

با این حال مهم ترین کاربرد الکل، استفاده از آن برای عمل گند زدایی و ضد عفونی در مراکز پزشکی و بیمارستانی می باشد. در واقع پزشکان و متخصصان سلامت، بیشترین مصرف کنندگان الکل در جهان هستند و بهترین دستور العمل ها را هم برای استفاده از آن تدوین می کنند.

شیوع اپیدمی کرونا، استفاده از الکل به عنوان گند زدا را به سمت مردم نیز کشانده و این مایع بیرنگ و تند بو را به یک کالای مصرفی عمومی تبدیل کرده است.

دو مورد از مهم ترین انواع الکل، با نام های "الکل طبی" و "الکل صنعتی" شناخته می شوند. الکی طبی یا همان "اتانول" مایعی بی رنگ و با بویی بسیار تند است که برای مصارف پزشکی و خانگی مورد استفاده قرار میگیرد.

الکل صنعتی که به آن متانول میگویند، بوی چندان تندی ندارد معمولا به رنگ زرد یا نارنجی دیده می شود.

ترکیب شیمیایی این الکل در بدن انسان می تواند سبب بروز مشکلاتی از جمله آسیب رسانی به سیستم بینایی و سیستم عصبی شود و به همین دلیل هم، استفاده از آن برای مصارف پزشکی و خانگی می تواند خطر آفرین و مشکل ساز باشد.

الکل صنعتی به طور معمول از راه پوست وارد بدن می شود و سم موجود در ترکیب شیمیایی آن، می تواند حتی به شکل بخار هم استشمام شود. علاوه بر این، الکل صنعتی خاصیتی گند زدایی بسیار پایین تری نسبت به الکل طبی دارد و استفاده از آن برای ضد عفونی و مقابله با کرونا، اغلب چندان موثر نخواهد بود.

این نکته را هم در نظر داشته باشید که الکل صنعتی اگر با مقدار کمی "وایتکس" مخلوط شود، رنگ خود را از دست می دهد و می تواند با الکل طبی اشتباه گرفته شود.

بنابراین برای تهیه ی الکل طبی، باید فقط به مراکز بهداشتی و فروشگاه های معتبر سطح شهر مراجعه کرد.

وجود اتانول در بدن انسان اگر در حد زیادی نباشد مشکل چندانی ایجاد نمی کند و به همین دلیل هم الکل طبی به راحتی و به وفور در مراکز پزشکی و اماکن عمومی، مورد استفاده قرار میگیرد.

اما متانول یا الکل صنعتی برای بدن انسان ماده ای سمی است و حتی مقدار اندک آن می تواند موجب بروز مشکلاتی برای دستگاه های مختلف بدن شود. به طور کلی وجود حداقل 50 سی سی متانول در بدن یک فرد سالم می تواند باعث مرگ او شود؛ و حتی اگر فرد مورد نظر هم زنده بماند، کبد، کلیه، اعصاب و سیستم بینایی او تا حد زیادی آسیب می بیند.

مسمومیت با الکل صنعتی یا همان اتانول، عوارض های جانبی مختلفی را هم به دنبال دارد که از مهم ترین آنها می توان به تهوع، سرگیجه، سردرد، کاهش هوشیاری، تاری دید، ضعف بدن و تشنج اشاره کرد. اگر فردی با استعمال متانول دچار چنین عوارضی شد، لازم است تا در سریع ترین زمان ممکن، به مراکز درمانی و اورژانسی منتقل شود.

الکل طبی یا متانول، ماده ی اصلی بیشتر ضد عفونی کننده های امروزی است و به شکل های مختلفی برای این کار مورد استفاده قرار میگیرد.

این روز ها یکی از اقلامی که در بیشتر فروشگاه ها به چشم میخورند، با برچسب هایی تحت عناوین "محلول ضد عفونی دست" و "محلول ضد عفونی سطوح" مشخص می شوند؛ در تمامی این محلول های ضد عفونی کننده بین 70 تا 90 درصد اتانول وجود دارد و این میزان خلوص، کاربرد نهایی آن را مشخص می کند.

به عنوان مثال، مایع یا ژل ضد عفونی کننده ی دست مبتنی بر اتانول 70 درصد، می تواند در زمانی کمتر از 20 ثانیه، سطح دستان شما را به طور کامل گند زدایی و ضد عفونی کند. اما اگر مقدار آلودگی بیشتر از حد معمول باشد، استفاده از چنین ترکیبی چندان کارامد نخواهد بود و برای گند زدایی باید از ترکیبات با خلوص بالاتری بهره گرفت.

استفاده از الکل صنعتی برای سلامت انسان به طور جدی خطر آفرین است و بسیاری از افراد سودجو، الکل صنعتی ترکیب شده با وایتکس را به عنوان الکل طبی به فروش می رسانند. از طرفی حتی در اتانول و الکل طبی نیز ممکن است مقدار کمی متانول وجود داشته باشد و هیچ راه مشخص و واضحی برای تعیین خلوص آن وجود ندارد.

پس در هر شرایط از استعمال هر دو نوع الکل (طبی و صنعتی) به شکل خوراکی باید اجتناب شود. با این حال می توان طبی یا صنعتی بودن یک الکل را به طور کلی سنجید و این کار با سوزاندن آن مشخص می شود؛ اگر شعله ی الکل در پایین آبی و در بالا قرمز یا نارنجی باشد، یعنی ماده ی اصلی آن "متانول" است و شعله ی تماما آبی رنگ نیز، ٌوجود اتانول را اثبات می کند.